XVI–XVIII wiek
W
roku 1526 Mazowsze wraz z Warszawą wcielono do Korony
Królestwa Polskiego. Miasto miało prawo do czynnego
uczestnictwa w akcie wyboru króla (1788-1792) zaś 3 maja
1791 uchwalono . Trzy lata później obrano Warszawę jako
miejsce zwołań sejmu walnego (w roku 1529 odbyły się tu pierwsze
obrady), zaś w 1573 roku miała tu miejsce pierwsza wolna elekcja nowego
króla. W tym samym roku miała tu miejsce konfederacja
warszawska w sprawie uprawomocnienia tolerancji religijnej w
Rzeczypospolitej. Warszawa stała się ważnym łącznikiem między
głównymi centrami politycznymi Polski i Litwy Krakowem i
Wilnem, co było jednym z powodów przeniesienia rezydencji
królewskiej w 1596, co uczynił Zygmunt III Waza. Odtąd
Warszawa stała się ważnym centrum politycznym, gospodarczym i
kulturalnym, przyjaznym dla szlachty, magnaterii i duchowieństwa.
Nastąpiła urbanizacja miasta, przebudowano dawny zamek na wielką
rezydencję królewską, przed którą postawiono
kolumnę z figurą Zygmunta III Wazy. Okres prosperity przerwała wojna
polsko-szwedzka 1655–1658, po czym zniszczone miasto
odbudowano, co więcej w okresie panowania Jana III Sobieskiego,
Warszawa stała się ważnym centrum artystycznym na skalę europejską w
dobie baroku (wzniesiono m.in. pałac w Wilanowie, rezydencje i kościoły
proj. Tylmana van Gameren). Pomimo kryzysu, chaosu i zniszczeń
spowodowanych przez wojnę północną oraz klęsk elementarnych
i kryzysu politycznego (konfederacja, wojna o sukcesję) stolica w
okresie panowania Sasów przeżywała dalszy rozkwit, przede
wszystkim kulturalny i artystyczny. Przebudowano zamek, założono Oś
Saską, wzniesiono liczne kościoły i rezydencje w duchu
późnego baroku i rokoka. Mimo bardzo trudnej sytuacji
politycznej kraju, za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego
zwołano w Warszawie Sejm Czteroletnikonstytucję Rzeczypospolitej.
Stolica miała nie tylko te osiągnięcia polityczne, lecz także przeżyła
duży progres kulturalno-naukowy. W 1740 roku Stanisław Konarski założył
Collegium Nobilium. Siedem lat później, bracia biskupi
Józef Andrzej i Andrzej Stanisław Załuscy otworzyli dla
publiczności bibliotekę, która była jednym z największych
księgozbiorów w Europie. W 1767 roku powstał tu Teatr
Narodowy. W 1767 roku założono Szkołę Rycerską, a w 1773 powołano
Komisję Edukacji Narodowej. Spośród wzniesionych
wówczas klasycystycznych budowli wyróżnia się
pałac Na Wyspie. Skala progresu była na tyle wielka, iż Warszawę
nazywano Paryżem Wschodu.
Drzeworyt z panoramą miasra z XVI wieku: Starówka w XVII wieku:
Darmowy hosting zapewnia PRV.PL
